การจัดอันดับความยากของผลงานเปียโนของโชแปง 1–10! (สำหรับผู้เริ่มต้น & ระดับสูง)

ครั้งก่อน เราได้แนะนำการจัดอันดับความยากสำหรับเพลงคลาสสิกเปียโนโดยรวม ครั้งนี้ เราได้เตรียม การจัดอันดับความยากที่เจาะจงเฉพาะผลงานของโชแปง มาเป็นพิเศษ

เช่นเดียวกับครั้งที่ผ่านมา อันดับเหล่านี้อ้างอิงจาก ดุลยพินิจและความชื่นชอบส่วนตัวของเรา ไม่ใช่มาตรฐานตายตัว

ขอให้มองแบบสบายๆ อาจจะคิดว่า “อ้อ มีเพลงแบบนี้ด้วย!” โดยไม่ตั้งความคาดหวังเรื่องความแม่นยำมากเกินไป

บทความก่อนหน้า: การจัดอันดับความยากของเพลงเปียโนคลาสสิก 1–10! (สำหรับผู้เริ่มต้น & ระดับสูง)

[ตั้งแต่ผู้เริ่มต้นถึงระดับกลาง] การจัดอันดับความยาก 1–10 (อันดับแรกง่ายกว่า)

※ วิดีโอทั้งหมดอ้างอิงจาก YouTube สำหรับวิดีโอแนะนำโน้ต นอกนั้นไม่เกี่ยวข้องโดยตรงกับบริษัทของเรา

อันดับ 1: วอลทซ์หมายเลข 19 ในคีย์ a ไมเนอร์ (ผลงานมรณกรรม)

เป็นเพลงที่ยาวไม่มาก และการอ่านโน้ตก็ไม่ยากจนเกินไป จึงมักถูกยกให้เป็นวอลทซ์ของโชแปงสำหรับผู้เริ่มต้น

มีเมโลดี้ที่แฝงความเศร้านิดๆ ทำให้ผู้ฝึกหัดที่ยังไม่คุ้นเคยกับโชแปงก็สามารถสัมผัส “กลิ่นอายโชแปง” ได้ในระหว่างฝึกซ้อม

มีสกอร์หลายแบบที่ลดทอนมือซ้ายให้ง่ายขึ้น ถ้าบรรจงเล่นทุกโน้ตด้วยความใส่ใจ ก็จะได้อารมณ์เต็มเปี่ยม

อันดับ 2: มาซูร์กาในคีย์ F เมเจอร์ Op.68-3

มาซูร์กา (Mazurka) ดัดแปลงมาจากดนตรีเต้นรำพื้นบ้านโปแลนด์ บ้านเกิดของโชแปง สำหรับ Op.68-3 ไม่เร็วเกินไป จึงเรียนรู้ได้ง่ายกว่า

มีเมโลดี้ที่แจ่มใสแต่ก็แอบมีความคิดถึงสอดแทรกอยู่ ควรสังเกตจุดเน้นจังหวะเฉพาะของมาซูร์กา และเล่นให้คล้ายกับการเต้นเบาๆ เพื่อให้เข้าถึงอารมณ์

เหมาะมากสำหรับผู้เริ่มต้นที่อยากลองเพลงมาซูร์กาครั้งแรก

อันดับ 3: มาซูร์กา หมายเลข 5 ในคีย์ B♭ เมเจอร์, Op.7-1

Op.7-1 เป็นผลงานมาซูร์กาในช่วงแรกๆ ของโชแปง ซึ่งใช้คีย์ B♭ เมเจอร์ บรรยากาศอบอุ่นเรียบง่าย ในจังหวะมีลักษณะ “กระเด้ง” ขึ้นมานิดๆ หากเล่นให้ตรงบีตอย่างเดียวอาจขาดความลื่นไหล

ควรเข้าใจแก่นของดนตรีเต้นรำชาวโปแลนด์ ให้เมโลดี้ด้านขวาดูร้องเพลงได้อย่างอิสระ ส่วนซ้ายควรมีความยืดหยุ่นและเหนียวเล็กๆ จะทำให้ “รสชาติ” มาซูร์กาชัดเจนยิ่งขึ้น

อันดับ 4: พรีลูดหมายเลข 7, Op.28-7

หนึ่งในพรีลูด (Prelude) ชุด Op.28 ของโชแปง มีขนาดค่อนข้างสั้น และเมโลดี้เรียบไม่ซับซ้อนนัก

บางคนบอกว่ามีกลิ่นอาย “แดนใต้” ถ้าใช้วิธีสัมผัสนุ่มนวลและเล่นเปียโนร่วมกับการเหยียบ pedal อย่างประณีต จะให้สีสันหลากหลาย แม้ความยาวสั้น แต่ก็บรรจุเอกลักษณ์ฮาร์โมนีแบบโชแปง จึงเหมาะให้ผู้เริ่มต้นฝึกไล่เรียงอารมณ์

ท้ายๆ มีการเดินอาร์เปจิโอช่วงกว้าง อาจต้องแบ่งมือซ้าย-ขวา หากมือไม่ใหญ่พอ

อันดับ 5: Cantabile ในคีย์ B♭ เมเจอร์

“Cantabile” หมายถึง “แบบร้องเพลง” เป็นงานสั้นๆ ที่จะได้สัมผัสเสน่ห์เมโลดี้โชแปงอย่างเต็มที่

ไม่มีโน้ตเยอะ และสกอร์ค่อนข้างอ่านง่าย แต่ต้องการสกิลเลกาโตอย่างละเอียด รวมถึงการเหยียบ pedal อย่างช่ำชอง

ด้วยชื่อที่สื่อถึงความ “ร้อง” การทำให้เมโลดี้ขับขานไพเราะจึงเป็นจุดหลัก จึงต้องใส่ใจโทนปลายนิ้วและการไต่ระดับเสียง

อันดับ 6: ชิ้นสั้นคีย์ E เมเจอร์ “A Leaf from an Album”

ผลงานสั้นๆ จากต้นฉบับที่โชแปงทิ้งไว้ มีคนเรียกติดปากว่า “หน้าหนึ่งในอัลบั้ม”

สเกล E เมเจอร์ให้ความรู้สึกสะอาดใส มีความเน้นสีสันละเอียดอ่อนมากกว่าเทคนิคขั้นสูง ต้องเติมอารมณ์ในเมโลดี้มือขวา และให้มือซ้ายดูนุ่มนวลคอยประคอง

ความยาวไม่มาก มือใหม่สามารถฝึกจนจบและสัมผัสความสำเร็จได้ไม่ยาก

อันดับ 7: Nocturne หมายเลข 20 ใน C♯ ไมเนอร์ (ผลงานมรณกรรม)

เพลงนี้มักใช้ประกอบภาพยนตร์หรือซีรีส์ สะดุดตาด้วยเมโลดี้อันน่าสะเทือนใจ แม้โน้ตจะไม่ซับซ้อนมาก แต่การทำเลกาโตและอารมณ์นั้นไม่ง่าย

อย่างไรก็ดี หลายคนบอกว่าเทียบกับโน้ตยาวๆ ของ Nocturne อื่นๆ ถือว่ายังไม่ยากเท่าไร สำคัญที่การควบคุม pedal ให้มีเสียงใสไม่ขุ่น

อันดับ 8: วอลทซ์หมายเลข 6 ใน D♭ เมเจอร์, Op.64-1 “วอลทซ์ลูกหมา”

ในวอลทซ์ของโชแปง นี่เป็นเพลงที่ดังมาก เพราะเมโลดี้สดใสร่าเริงและน่ารัก

ความสั้นของเพลงไม่ได้แปลว่าง่ายทั้งหมด เนื่องจากมีมือขวาต้องเล่นเร็ว และมือซ้ายไล่ตามประกอบแบบล่องลอย

แต่ว่าถ้าเปรียบเทียบกับ “วอลทซ์สมบูรณ์” อื่นๆ ของโชแปง ถือว่าความยากน้อยลงมาระดับหนึ่ง ถ้าลดความเร็วลงนิด ผู้เริ่มต้นก็สัมผัสความสนุกได้

อันดับ 9: วอลทซ์หมายเลข 7 ในคีย์ C♯ ไมเนอร์, Op.64-2

อยู่ในชุด Op.64 เหมือนกัน แต่เพลงนี้มีความสงบนิ่งกว่า แฝงความเศร้าสร้อยน้อยๆ

แม้จะซ้ำแพทเทิร์นหลายแห่ง ทำให้จับโครงสร้างได้ง่าย แต่งานเสียงภายใน (Inner voices) และอะคอร์ดมีความท้าทายอยู่ ถ้าตั้งจังหวะให้ช้าลง จะได้บรรยากาศลึกซึ้งราวกับ Nocturne

เมื่อคุ้นเคยแล้ว ปล่อยจังหวะลื่นไหลอย่างธรรมชาติ และใส่ความเข้มบางเบาตามใจ จะได้ฟิลลิ่งที่มีความสุกงอม

อันดับ 10: วอลทซ์หมายเลข 1 ใน E♭ เมเจอร์, Op.18 “Grand Valse Brillante”

วอลทซ์ยุคแรกๆ ของโชแปงที่เป็นสไตล์ “หรูหรา” และบ่อยครั้งได้ยินตามเวทีคอนเสิร์ต ด้วยความสวยและแพรวพราว โน้ตค่อนข้างเยอะ จึงต้องใช้เวลาทำความเข้าใจจังหวะและการประสานของมือทั้งสอง

แต่เพราะมีเอฟเฟกต์บนเวทีที่ดีมาก เลยมักเป็นเป้าหมายให้ผู้เล่นระดับต้น-กลางตั้งใจขยับไปอีกขั้น พยายามเล่นให้สวยสง่า สะกดสายตาได้

[ระดับสูง] การจัดอันดับความยาก 1–10 (ข้างบนยากที่สุด)

อันดับ 1: Andante spianato และ Grande Polonaise Brillante, Op.22

เริ่มช้าๆ ด้วย Andante spianato แล้วไต่ระดับสู่ Grande Polonaise ที่หรูหรา จัดว่าเป็นผลงานขนาดใหญ่

ไม่เพียงแค่เทคนิค แต่ต้องเข้าใจโครงสร้างดนตรีแบบดรามาติก และสื่ออารมณ์หลากหลายรูปแบบ

เต็มไปด้วยแพสเสจฟู่ฟ่าที่ไม่แพ้ลิสต์ ต้องใช้ความอึด รวมถึงงานศิลปะฝีมือสูง เป็นผลงานระดับสูงของโชแปงโดยแท้

อันดับ 2: บัลลาดหมายเลข 4, Op.52

มักถูกยกให้เป็นบัลลาดที่ยากที่สุดของโชแปง สลับระหว่างท่อนละเอียดอ่อนและจุดไคลแม็กซ์อันเร้าใจ มีทั้งรายละเอียดในเสียงภายใน และการปรับจังหวะที่ท้าทาย

มีความเป็นเล่าเรื่องสูงมาก สะกิดต่อมอารมณ์ผู้ฟังได้อย่างลึก แต่จะใช้เวลาและเทคนิคกว่าจะสร้างคำอธิบายผ่านเสียงดนตรีได้

บางส่วนคล้ายกับลักษณะในเอเติ๊ดของโชแปง ถ้าคุ้นแล้วจะสนุกกว่า ทั้งตอนฟังหรือเล่นเอง

อันดับ 3: เอเติ๊ด Op.25-12 “Ocean”

ฉายาว่า “มหาสมุทร” เพราะอาร์เปจิโอไหลเชี่ยวเหมือนคลื่นต่อเนื่องสองมือ

ขณะเร่งพลังของคลื่น ยังต้องดึงเมโลดี้ขึ้นมาให้เห็น ต้องใช้พลังและเทคนิคการกดที่แม่นยำ

คุมระดับเสียง (Dynamic) แบบละเอียดได้ยาก ทำนองต้องตื่นตัวตลอดเวลา นับว่าเป็น “เอเติ๊ด” ที่ไดนามิกไม่แพ้บทใหญ่

อันดับ 4: เอเติ๊ด Op.25-11 “Winter Wind”

เรียกกันว่า “สายลมฤดูหนาว” (Winter Wind) โดดเด่นด้วยการวิ่งโน้ตครึ่งเสียงสุดเร็วในมือขวา

มีทั้งนิ้วซับซ้อนและกระโดดอ็อกเทฟ จึงต้องการความแม่นยำทั้งจังหวะและความเร็ว

เสียงประสานยังโฉ่งฉ่างดราม่า สะท้อนความตึงเครียดปะปนเศร้าหมอง ต้องใช้เทคนิคแข็งแกร่งและพลังกดดันทางอารมณ์

อันดับ 5: เอเติ๊ด Op.10-12 “Revolutionary”

เป็นเอเติ๊ดของโชแปงที่ดังที่สุด บางครั้งเรียกง่ายๆ ว่า “ปฏิวัติ” นอกจากนี้ยังมีในเกมเปียโน VR “Sigure” เป็นโหมดท้าทายขั้นสูง

ซ้ายมือจะมีแพทเทิร์นตีซ้ำรุนแรง สวนกับเมโลดี้ทรงพลังของมือขวา ถ้าจะรักษาความเร็วสูงต้องมีการแยกนิ้วและความอึดดี

แม้ว่ามีอารมณ์เข้มข้น แต่ถ้าใช้พลังอย่างเดียวก็ไม่พอ ต้องมีการบาลานซ์ทั้งสองมืออย่างแม่นยำ ระยะเวลาสั้นแต่โดดเด่นด้านดราม่าสุดๆ

อันดับ 6: เอเติ๊ด Op.10-4

นับเป็นหนึ่งในเอเติ๊ดยุคแรกของโชแปงที่ขึ้นชื่อว่ายากมาก

มือทั้งสองข้างวิ่งเร็วและซับซ้อนพร้อมกัน บางครั้งมีข้ามกันด้วย ถ้าจะทำให้ชัดเจนในความเร็วสูง ต้องมีพื้นฐานแข็งแรงมาก

ยิ่งไปกว่านั้น ต้องเล่นให้เสียงออกมาใสและสม่ำเสมอ พร้อมสอดแทรกสีสันทางดนตรี ยากไม่ใช่เล่น

อันดับ 7: เชอร์โซ หมายเลข 2, Op.31

เป็นเพลงที่ได้รับความนิยมมาก ผสานพลังเคลื่อนไหวเข้ากับบรรยากาศโรแมนติก เปิดตัวสั้นๆ แล้วตามด้วยธีมหลักพุ่งทะยาน สลับกับท่อนกลางอ่อนหวาน

แพสเสจถี่ยิบกับการใช้คอร์ดต่อเนื่อง และโหมด ‘agitato’ เป็นสิ่งที่ควบคุมได้ไม่ง่าย ดนตรีค่อนข้าง “เล่าเรื่อง” จึงต้องมีทั้งเทคนิคและการตีความเชิงลึก

อันดับ 8: โปโลเนสหมายเลข 6, Op.53 “ฮีโรอิค โปโลเนส”

นิยมเรียกว่า “ฮีโรอิค โปโลเนส” เป็นอีกหนึ่งผลงานที่อลังการและเปี่ยมด้วยความยิ่งใหญ่ของโชแปง

มีส่วนกลางที่รัวอ็อกเทฟและกระโดดกว้างหลายครั้ง เป็นบททดสอบกำลังนิ้วและความแม่นยำ ทั้งยังต้องรักษาจังหวะโปโลเนสแบบภูมิฐาน ต้องใช้สกิลระดับสูง

เป็นเพลงที่โดดเด่นบนเวทีคอนเสิร์ต ผู้คนจำนวนมากใฝ่ฝันอยากเล่นสักครั้ง

อันดับ 9: พรีลูดหมายเลข 15 ในคีย์ D♭ เมเจอร์, Op.28-15 “Raindrop” (หยาดฝน)

หนึ่งในงาน Preludes Op.28 ที่โด่งดังที่สุด

มือซ้ายจะตอกโน้ตซ้ำๆ เหมือนหยดน้ำฝน ถ้าไม่ปรับไดนามิกให้ดีอาจฟังน่าเบื่อได้

ส่วนกลางเพลงเปลี่ยนเป็นอารมณ์ดุดัน จำเป็นต้องใส่พลังสะเทือนใจให้ถูกต้อง เนื่องจากทั้งเทคนิคและการสื่ออารมณ์ล้วนสำคัญ จึงถูกจัดระดับสูง

※คีย์ D♭ เมเจอร์กับ C♯ ไมเนอร์เป็นแบบเสียงใกล้เคียง ต้องดูว่าเมโลดี้จะ “ร้อง” ผ่านการตอกโน้ตซ้ำอย่างไร

อันดับ 10: Fantaisie-Impromptu

เพลงที่มีเมโลดี้งดงามประหนึ่งความฝัน หลายคนอาจเคยได้ยิน

ความยากอยู่ตรงที่มือขวาและมือซ้ายมีลักษณะจังหวะ (Rhythm pattern) ไม่เหมือนกันเลยแต่เล่นพร้อมกัน ทำให้ผู้เล่นครั้งแรกอาจวุ่นวาย

ช่วงกลางเรียบหรูไพเราะ ต้องมีเลกาโตและใส่อารมณ์บรรจง ถือเป็นตัวแทนความงามและความเศร้าแบบโชแปงสุดคลาสสิก

สรุป

ทั้งหมดนี้คืออันดับความยาก (1–10 สำหรับผู้เริ่มต้น และ 1–10 สำหรับระดับสูง) ของผลงานเปียโนโชแปง

ต่อจาก “การจัดอันดับเพลงเปียโนคลาสสิก” ครั้งก่อน คราวนี้เราเน้นเฉพาะงานของโชแปง

หวังว่าทุกท่านจะได้ลิ้มรสเสน่ห์มากมายของโชแปง และสนุกกับการเล่นเปียโนกันอย่างเต็มที่!

※ ทั้งหมดนี้เป็นความเห็นเชิงส่วนตัว ไม่ได้ยืนยันด้วยหลักเกณฑ์ตายตัว ระดับความยากอาจต่างออกไปตามความถนัดส่วนบุคคลและเวอร์ชัน/การเรียบเรียงสกอร์